Το κλινικό κατώφλι: εξάσκηση στην επίγνωση της ψυχικής μας υγείας!

* (cbtherapy.gr: facebook,  instagram)

Πως μπορούμε να εκτιμήσουμε την κατάσταση της ψυχικής μας υγείας;

Πότε τα έντονα συναισθήματα που βιώνουμε θεωρούνται πλέον “πρόβλημα” σχετικό με την ψυχική μας υγεία και για το λόγο αυτό χρειάζεται να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και να ξεκινήσουμε ψυχοθεραπεία;

Είναι πολύ φυσιολογικό όλοι μας, ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου, για αρκετές φορές κατά τη διάρκεια τη ζωής μας, να βιώνουμε συναισθηματικές καταστάσεις (άγχος, στενοχώρια, θλίψη, νευρικότητα, θυμό, κ.λπ.), οι σκέψεις μας (για τον εαυτό, τους άλλους, το παρελθόν και το μέλλον) να είναι αρνητικές και η λειτουργικότητά μας σε διάφορους τομείς της ζωής μας να μειώνεται!

Αυτό θα συμβεί σε όλους από μία έως και περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της ζωής μας και είναι πολύ φυσιολογικό!

Όταν όμως η αρνητική αυτή ψυχολογική κατάσταση: α) είναι μακράς χρονικής διάρκειας (από έναν έως έξι συνεχόμενους μήνες και παραπάνω), β) διακρίνεται από μεγάλη ένταση και συχνότητα, γ) οδηγεί σε κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση-δυσφορία (έντονα συναισθήματα θυμού, στενοχώριας, θλίψης, άγχους, κ.λπ.) ή/και δ) οδηγεί σε έκπτωση της λειτουργικότητάς μας στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής μας και ε) δεν οφείλεται στα άμεσα φυσιολογικά αποτελέσματα της δράσης μιας ουσίας (π.χ. κάποια ουσία κατάχρησης, κάποιο φάρμακο) ή μιας γενικής ιατρικής κατάστασης (π.χ. τραύμα κεφαλής, υπερθυρεοειδισμός, κ.α.)…….τότε, χωρίς καμία καθυστέρηση, είναι η κατάλληλη στιγμή για να κάνουμε ένα από τα καλύτερα δώρα στον εαυτό μας. Το δώρο αυτό ονομάζεται Ψυχοθεραπεία!

Όταν ισχύουν οι παραπάνω πέντε παράμετροι-κριτήρια, τότε: α) η θλίψη και η στενοχώρια ονομάζονται Κατάθλιψη, β) η ανησυχία, το άγχος, η ευερεθιστότητα, η έλλειψη συγκέντρωσης και τα προβλήματα στον ύπνο δίνουν τη θέση τους στο Γενικευμένο Άγχος, γ) οι έμμονες σκέψεις και πράξεις μετατρέπονται σε Ψυχαναγκασμούς και Καταναγκασμούς, δ) η σωματική δυσφορία οδηγεί σε Κρίσεις Πανικού, ε) η ανησυχία για τη σωματική υγεία ξεφεύγει σε Άγχος Υγείας κ.α.

Στο διαστασιακό αυτό μοντέλο η διάγνωση των προβλημάτων ψυχικής υγείας να μετατρέπεται σε θέμα βαθμού και τα συναισθήματα που βιώνουμε τοποθετούνται πάνω σε ένα συνεχές.

Για όσους από εμάς φοβούνται να αρχίσουν θεραπεία για ένα «πρόβλημα ψυχικής υγείας» αυτός ο τύπος της περιγραφής μπορεί να βοηθήσει. Σκεπτόμενοι τις ψυχολογικές καταστάσεις (Κατάθλιψη, Γενικευμένο Άγχος, Διαταραχή Πανικού, Άγχος Υγείας, Ψυχαναγκαστική Καταναγκαστική Διαταραχή κ.α.) ως ακραία μορφή ενός φυσιολογικού φαινομένου, δεν έχουμε παρά να ακολουθήσουμε την προοπτική να ζητήσουμε βοήθεια για τα προβλήματα που βιώνουμε!

Ας έχουμε υπόψη ότι, το διαστασιακό αυτό μοντέλο (όπως αυτό απεικονίζεται στην flashcard No 29) τοποθετεί καθέναν από εμάς σε διαφορετικά σημεία σε ένα συνεχές συναισθημάτων, με μερικούς ανθρώπους να βρίσκονται πιο κοντά στο ένα ή στο άλλο άκρο. Και πως αποφασίζουμε ότι κάποιος από εμάς έχει κάποιο πρόβλημα με βάση τα πέντε κριτήρια που περιγράφονται στις προηγούμενες παραγράφους αυτής της ανάρτησης; Ουσιαστικά τραβούμε μία κάθετη γραμμή πάνω στο συνεχές που αντιπροσωπεύει την καλύτερη εκτίμησή μας για τα κλινικώς σημαντικά συμπτώματα κάθε προβλήματος και βλέπουμε αν πληρούμε τα κριτήρια για μια διάγνωση όταν κρίνουμε ότι ξεπερνάμε αυτή τη γραμμή ή αλλιώς κλινικό κατώφλι.

Υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στα άτομα που πέφτουν λίγο προς τα αριστερά από το κλινικό κατώφλι και σε αυτά που πέφτουν λίγο προς τα δεξιά; Φυσικά, η απάντηση είναι όχι, αλλά προκειμένου οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να έχουν μία κοινή γλώσσα πρέπει να καθοριστεί ένα «κλινικό κατώφλι» έτσι ώστε να μπορούν να συμφωνήσουν στο τί συνιστά μία διάγνωση. Όταν αποφασίζεται η θέση ενός ατόμου στο συνεχές των προβλημάτων, οι κλινικοί τυπικά λαμβάνουν υπόψη τους τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, όπως επίσης και το βαθμό στον οποίο τα συμπτώματα οδηγούν σε δυσφορία και έκπτωση. Με άλλα λόγια, σε απουσία δυσφορίας και έκπτωσης, ένα άτομο με υψηλά επίπεδα ανησυχίας και άγχους πιθανότατα δε θα λάμβανε κάποια διάγνωση.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, μπορούμε και εμείς οι ίδιοι να γίνουμε ειδικοί σχετικά με την ψυχική μας υγεία!

Να ακόμη μία πρόσθετη γνώση για όλους μας ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε κατά πόσο χρειάζεται να προβούμε σε αναζήτηση για βοήθεια σχετικά με τα προβλήματα της ψυχικής μας υγείας.

Και εάν δεν γνωρίζετε ποιο είδος ψυχοθεραπείας να ακολουθήσετε, ας έχετε υπόψη ότι μία από τις πιο επιστημονικά τεκμηριωμένες σχετικά με την αποτελεσματικότητά της ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ) - Cognitive Behavioral Therapy (CBT). Η ΓΣΨ είναι (περισσότερα ... κλικ εδώ

Πηγές: (American Psychiatric Association, 2013; Dugas, M. J., & Robichaud, M., 2007)

 

Ψυχοθεραπεία: "ένα από τα καλύτερα δώρα που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας"!

* (cbtherapy.gr: facebook,  instagram)

Ένα από τα καλύτερα δώρα που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας όταν βιώνουμε έντονες συναισθηματικές καταστάσεις, είναι η ψυχοθεραπεία!

Προσοχή όμως σε ποιον ή σε ποια ειδικό ψυχικής υγείας θα απευθυνθούμε!

Είναι πολύ φυσιολογικό, σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο της ζωής μας, πόσο μάλιστα σε αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνουμε(με τον covid-19 να απειλεί, τα lockdowns  να διαδέχονται το ένα το άλλο, και την αβεβαιότητα να γίνεται όλο και πιο ενοχλητική) αρκετοί από εμάς να βιώνουμε έντονες συναισθηματικές καταστάσεις και να επηρεάζεται η λειτουργικότητά μας σε διάφορους τομείς της ζωής μας.   

Όταν παρατηρήσουμε ότι: α) για αρκετό χρονικό διάστημα (1 έως 6 μήνες και παραπάνω), β) νιώθουμε έντονη δυσφορία (έντονο άγχος, θλίψη, θυμό, νευρικότητα, ανησυχία, έλλειψη ευχαρίστησης κ.λπ. και γ) δυσκολευόμαστε να τα βγάλουμε πέρα σε διάφορους σημαντικούς τομείς της καθημερινής μας ζωής (σχέσεις, εργασία, συντροφικότητα κ.λπ.), χρειάζεται να αναρωτηθούμε μήπως είναι η στιγμή να ζητήσουμε βοήθεια και να κάνουμε στον εαυτό μας ένα από τα καλύτερα δώρα! Το δώρο αυτό ονομάζεται ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ!!

Η εποχή που η ψυχοθεραπεία ήταν κάτι το “ντροπιαστικό”, ανήκει στο “συντηρητικό” από πλευράς νοοτροπίας παρελθόν. Ίσα-ίσα, θα μπορούσε πλέον η ψυχοθεραπεία να χαρακτηριστεί και “μαγκιά”! Καιρός να φερθούμε υπεύθυνα στον εαυτό μας! Πεποιθήσεις του στυλ “είναι ντροπή”, “θα φανεί ότι είμαι αδύναμος/η”, “οι άλλοι θα με κρίνουν αρνητικά”, είναι τελείως δυσλειτουργικές! Όποιος πραγματικά νοιάζεται για εμάς, θα μας επαινέσει και θα μας παροτρύνει για την απόφασή μας!

Υπάρχουν πολλές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις! Ανεξάρτητα από το ποια θα αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε χρειάζεται πρώτα από όλα να διαλέξουμε έναν εκπαιδευμένο και καλά καταρτισμένο ψυχοθεραπευτή (ψυχολόγο ή ψυχίατρο). Ένας καλά εκπαιδευμένος ψυχοθεραπευτής: α) διαθέτει επιστημονικές γνώσεις, β) συνεχίζει να εκπαιδεύεται καθ’ όλη την πορεία της άσκησης του επαγγέλματός του, γ) είναι και συμπεριφέρεται ως επαγγελματίας, δ) διαθέτει  υπευθυνότητα και ε) έχει ενσυναίσθηση!

Ο καλύτερος τρόπος να βρούμε έναν καλά καταρτισμένο ψυχοθεραπευτή, είναι να ρωτήσουμε ανθρώπους που εμπιστευόμαστε! Το ίδιο κάνουμε άλλωστε και για οτιδήποτε άλλο ψάχνουμε! Για ποιο λόγο επομένως, να μην το κάνουμε και για το καλό της ψυχικής μας υγείας?

Τέλος, για όσους και όσες δεν το γνωρίζουμε, μία από τις πιο επιστημονικά τεκμηριωμένες σχετικά με την αποτελεσματικότητά της ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ) - Cognitive Behavioral Therapy (CBT).

Η ΓΣΨ είναι μια σύντομη σε διάρκεια, εστιασμένη στα προβλήματα και στο εδώ και τώρα δομημένη ψυχοθεραπευτική διαδικασία που βασίζεται σε επιστημονικές αρχές. Βασικότερη αρχή της αποτελεί το ότι: δεν είναι μόνο οι καταστάσεις που βιώνουμε καθημερινά αυτές που επηρεάζουν το πως νιώθουμε, αλλά η ερμηνεία και το νόημα που εμείς προσδίδουμε σε αυτές, καθώς και ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε. Στο πλαίσιο της ΓΣΨ η ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι συνεργατική, έχει «εκπαιδευτική» μορφή κατά την οποία δύο «ειδικοί», το άτομο που βιώνει τα προβλήματα και τα γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα και ο ΓΣ θεραπευτής.....(περισσότερα.........κλικ τι είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία).

ΤΑ "ΠΡΕΠΕΙ" και "ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ"!

Flashcard No28

"ΠΡΕΠΕΙ" και "ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ"...... ΣΤΟΠ!!
Musturbation: σύνθετη λέξη από το συνδυασμό της λέξης must (πρέπει) και της λέξης masturbation (αυνανισμός) που επινοήθηκε από τον Δρ Albert Ellis, τον “πατέρα” της λογικοθυμικής θεραπείας!
Αναφέρεται στη δυσλειτουργικά καταναγκαστική μας επιμονή να γίνονται σχεδόν τα πάντα με έναν συγκεκριμένο τρόπο!
Οι δηλώσεις του “πρέπει” ή/και “δεν πρέπει” που λέμε αρκετά συχνά, καταρρακώνουν τα “θέλω” και “δε θέλω” μας! Λέγοντας συνεχώς πρέπει ή δεν πρέπει, είναι σαν να περνάμε τις επιθυμίες μας (τα θέλω μας) ή τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα των άλλων από το κρεβάτι του Προκρούστη, υποτάσσοντάς τα με αυτόν τον τρόπο σε μία καταναγκαστική διαδικασία. Το αποτέλεσμα είναι συναισθήματα άγχους, ντροπής και ενοχής για εμάς…..θυμός και αντίδραση για τους άλλους, ανάλογα με το που κατευθύνουμε αυτά τα “πρέπει” και “δεν πρέπει”!!

 

Κοινωνική επιρροή και συμμόρφωση!

Τι είναι κοινωνική επιρροή και συμμόρφωση!

Έχουμε κάνει ποτέ κάτι που δε θέλαμε πραγματικά και το κάναμε μόνο και μόνο επειδή κάποιος άλλος ή κάποιοι άλλοι μας το “ζήτησαν” ή  μας το “επέβαλλαν”;

Η έννοια της κοινωνικής επιρροής (social influence) αφορά στην αλλαγή των κρίσεων, των απόψεων, των στάσεων και της συμπεριφοράς μας ως αποτέλεσμα της έκθεσής μας στις κρίσεις, στις απόψεις και στις στάσεις άλλων ατόμων.

Η επιρροή αυτή έχει δύο διαστάσεις. Μπορεί να είναι σκόπιμη και προφανής ή ακούσια και λιγότερη ευδιάκριτη! Στη μελέτη της κοινωνικής επιρροής γίνεται γενικά μια διάκριση μεταξύ: της συμμόρφωσης (ή της επιρροής της πλειονότητας) και της μειονοτικής επιρροής (ή καινοτομίας).

Στην επιστήμη της ψυχολογίας, η συμμόρφωση αφορά στην αλλαγή της συμπεριφοράς μας εξαιτίας ενός άλλου ή μιας ομάδας προκειμένου να ταιριάξουμε με την ομάδα, παρόλο που δύναται να εξακολουθούμε να διαφωνούμε με αυτήν. Σε αντίθεση με την υπακοή, στην οποία το άλλο άτομο είναι σε θέση εξουσίας, η συμμόρφωση δεν βασίζεται στην ύπαρξη δύναμης ή εξουσίας επί των άλλων.

Η συμμόρφωση επομένως, αναφέρεται σε αλλαγή της συμπεριφοράς μας η οποία “ζητείται” από ένα άλλο άτομο ή ομάδα. Έτσι, καταλήγουμε να συμπεριφερόμαστε με συγκεκριμένο τρόπο επειδή οι άλλοι μας “ζήτησαν” να το κάνουμε και παρόλο που είναι δυνατόν να αρνηθούμε!

Οι καταστάσεις που απαιτούν συμμόρφωση περιλαμβάνουν πολλές μορφές και κυμαίνονται από την έκκληση ενός φίλου, συντρόφου, συναδέλφου, καθηγητή κ.α. για να κάνουμε κάτι έως και τις ανακοινώσεις πολιτικών στελεχών και τις αναρτήσεις και τις διαφημίσεις στο διαδίκτυο και στα social media!

Υπάρχουν πολλές γνωστές μελέτες και πειράματα που έχουν διερευνήσει θέματα σχετικά με τη συμμόρφωση, τη συμφωνία και την υπακοή. Ορισμένα από αυτά περιλαμβάνουν (αξίζει τον κόπο ένα διαδικτυακό search): α) τα πειράματα συμμόρφωσης του Asch, β) το πείραμα της υπακοής του Stanley Milgram, γ) το πείραμα των φυλακών του Στάνφορντ του Philip Zimbardo και δ) το πείραμα του Mouzafer Sherif για τη διαμόρφωση των κοινωνικών κανόνων.

Είναι πιο πιθανό να συμμορφωθούμε όταν:

α) πιστεύουμε ότι μοιραζόμαστε κάτι κοινό με το πρόσωπο που μας ασκεί επιρροή.

β) μία ομάδα ανθρώπων είναι σημαντική για εμάς και δίνουμε μεγάλη σημασία στο να ανήκουμε σε ένα σύνολο, είναι πιο πιθανό να ακολουθήσουμε τα αιτήματα της ομάδας, ακόμη και αν είναι αντίθετα με τις πεποιθήσεις ή τις επιθυμίες μας.

γ) ο αριθμός των ατόμων τη στιγμή που ασκείται η επιρροή είναι μεγάλος. Εάν είναι παρόντες μόνο ένα ή δύο άτομα, ένα άτομο μπορεί να αντικρούσει την άποψη της ομάδας και να αρνηθεί να συμμορφωθεί.

δ) το μέγεθος της ομάδας των ατόμων που μας ασκεί επιρροή είναι μεγάλο.

ε) το άτομο που ασκεί την επιρροή έχει υψηλή κοινωνική θέση, εξουσία, εξειδικευμένη γνώση κ.α.

Συμπέρασμα; Αυτογνωσία, αυτοέλεγχος, αυτοαποδοχή, αυτοεκτίμηση & αυτοπεποίθηση πάνω από όλα!   

Πηγές: (Asch, 1951; 1956; Breckler, Olson & Wiggins, 2006; de Montmollin,1977; Kassin, Fein, & Markus, 2011; Κοκκινάκη 2006; Latane,1981; Latane & Wolfe, 1981; Moscovici,1980).

Covid-19: μια καλή ευκαίρια.....

Και η ελληνική version (όπως το είχα υποσχεθεί!!!!)
Μια εικόνα ……. 21 χρήσιμα HYGGE, CBT & STOIC tips ως οδηγίες χρήσεως για το «Μένουμε Σπίτι» που προέκυψε στη ζωή μας ξαφνικά και αναγκαστικά και συνεχίζει να υφίσταται!!!
Ας δούμε επομένως την κατάσταση που ζούμε ως ευκαιρία να αποκτήσουμε ποιότητα ζωής και να διαφυλάξουμε την ψυχική μας υγεία. Ας την αρπάξουμε! Ότι και όσο μπορεί ο κάθε ένας από εμάς!!
Καλό Πάσχα ....... και ΓΕΡΑ!!!!!!

Επικοινωνία

Τσιμισκή 89, Θεσσαλονίκη Τ.Κ. 54 622
+30 2310 283462
konleft@gmail.com
cbtherapy.gr
cbtherapy.gr/sxolesgoneon

fbbutton01   fbbutton01